De Nationale Echtscheidingsmonitor: financiële druk zorgt voor uitdagingen binnen het huwelijk
Het huwelijk is in Nederland nog steeds erg populair. Het zorgt voor stabiliteit, met name op het gebied van financiën en wonen. Deze stabiliteit is van grote waarde, aangezien voor meer dan de helft van de gescheiden Nederlanders de woning een grote bron is van stress. Dit blijkt uit de nieuwe cijfers van de Nationale Echtscheidingsmonitor 2023 van scheidingsbegeleider Judex.
Op de historische ‘Dag van de Scheiding’, 8 september, presenteert de Nationale Echtscheidingsmonitor 2023 een grondige analyse van de evolutie van huwelijken en scheidingen in Nederland. Scheidingsbegeleider Judex deed hiervoor onderzoek onder bijna 400 Nederlanders die in 2022 gescheiden zijn. Deze data wordt ondersteund door verzamelde gegevens van het Centraal Bureau van Statistiek (CBS).
Huwelijk blijft ultieme bevestiging van liefde
Het huwelijk is nog steeds een gewaardeerde vorm van partnerschap. Het huwelijk zorgt voor een aantal belangrijke voordelen, zoals meer financiële en emotionele stabiliteit. Desalniettemin wint informeel samenleven zonder formeel huwelijk steeds meer aan populariteit. Een nadeel van deze verbintenis is dat er niks op papier staat vastgelegd. Bij uit elkaar gaan kan dit leiden tot stress en problemen met financiën, de woning, de kinderen of de (gezamenlijke) onderneming.
Veranderende dynamiek in huwelijken
De stijgende prijzen voor levensmiddelen, consumentengoederen en diensten hebben geleid tot een toename van stress in relaties, vooral onder mannen. De druk op gezinnen neemt toe door financiële zorgen en beperkte budgetten voor quality time-activiteiten. Het besluit om te gaan scheiden is steeds vaker een vervolg hiervan.
Scheiden heeft een grote impact op financiën en wonen
Een van de belangrijkste zaken bij het financieel afwikkelen van de scheiding is de woning. Een koopwoning blijkt een duidelijke bron van stress. Meer dan de helft (52,4%) van de Nederlanders die vorig jaar via Judex zijn gescheiden, heeft veel tot zeer veel stress ervaren rondom de koopwoning. Zo’n 20% gaf aan moeite te hebben (gehad) met het vinden van een nieuw huis. Dit ziet ook Chantal Beckers, hypotheekadviseur bij NBG: “In deze huizenmarkt blijkt het nog steeds een uitdaging te zijn om een betaalbare woning te vinden na de scheiding”. Hierdoor woont 5,7% na de scheiding bij iemand in en 1,6% op een vakantiepark. Uit de cijfers van het CBS blijkt dat vrouwen vatbaarder zijn voor negatieve financiële gevolgen na een scheiding, vooral als ze lager opgeleid zijn.
Kinder- en oudercoaching tijdens de scheiding
Sinds 1 januari van dit jaar is het mogelijk om subsidie te ontvangen indien je vanuit rechtspraak naar een mediator wordt verwezen. Naast ondersteuning van een mediator, wordt kindercoaching aanbevolen om de impact van scheiding op kinderen te minimaliseren. Het is een laagdrempelige en preventieve benadering om gezinnen te helpen bij het omgaan met veranderingen. In eerste instantie vinden er gesprekken plaats met de kinderen en daarna met het hele gezin.
Volgens mediator en kindercoach Kristel Huisman is kindercoaching daardoor ook een beetje oudercoaching: “Dat vind ik persoonlijk heel waardevol”, zegt Huisman. “Omdat je dan ook informatie kan geven aan ouders, maar ook aan kinderen die ze anders misschien van elkaar niet hadden gekregen.”
Scheidende ondernemers bang om benadeeld te worden
Van de Nederlanders die vorig jaar via Judex zijn gescheiden, had 15,9% een eigen onderneming op het moment van scheiden. De onderneming zorgt over het algemeen niet voor veel stress. Ongeveer 70% van de scheidende ondernemers ervaart weinig tot geen stress rondom de scheiding met het oog op de onderneming. Echter, 13,6% is bezorgd over persoonlijke benadeling, vooral als de ex-partner geen betrokkenheid had bij de onderneming en dus geen recht op winst heeft volgens de ondernemer. Andere stresspunten bij scheiding voor ondernemers zijn vooral de verdeling van het bedrijf (10,2%), financiën (10,2%) en de toekomst van de onderneming (8,5%).
Scheiden in 2024: wat gaat er veranderen?
Vanaf 2024 verandert de pensioenverdeling na scheiding. Sinds 2023 wordt pensioen automatisch verdeeld bij het begin van pensioen. Vanaf 2024 kun je echter kiezen om tot 10% van je pensioen in één keer uit te laten keren zonder ex-partner’s toestemming. Experts zien dit als een nadelige regeling, omdat het invloed heeft op beide partners’ inkomen en belastingafdracht. Aanbevolen wordt om voor 2024 pensioenafspraken in een convenant vast te leggen. De huidige wetgeving is verouderd en past niet meer bij moderne trends, zoals de bescherming van zwakkere partijen in huwelijken met minderjarige kinderen.
